Trzecia rocznica powstania Grupy Mayn Shtetele Mielec

 

Dzisiaj obchodzimy trzecie "urodziny" grupy Mayn Shtetele Mielec.

https://www.facebook.com/groups/1318997264939643

Zapraszam zatem do krótkiego podsumowania kolejnego roku naszej działalności.

 

Rok 2022 to rok szczególny - minęło 80 lat od  rozpoczęcia Akcji Reinhardt. To właśnie Mielec jako pierwszy upamiętnił tę rocznicę.

Nie z takim rozmachem jak odbywalo się to innych miejscowościach (tak zdecydowały władze miasta), 9 marca na budynku Łojczykówki odsłonięto tablicę upamiętniającą 80 rocznicę deportacji mieleckich Żydów ( z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie).

Nasza, zorganizowana przez grupę uroczystość, była też raczej skromna, ale w moim odczuciu tak jest chyba właściwie zważywszy na to czego dotyczy upamiętnienie.

9 marca 2022 roku stanęliśmy wspólnie przed pomnikiem upamiętniającym ofiary, przed grobami ofiar  odczytując wspomnienia świadków dnia 9 marca 1942 roku, a potem odczytując wspólnie kilkaset z 5 tysięcy nazwisk mieleckich Żydów, ofiar Holokaustu. Tyle nazwisk udało mi się ustalić do dnia rocznicy.  Wspaniale zareagowaliście również na mój apel wykonania kamyków z nazwiskami ofiar.

Tego dnia kilkuosobową grupą odwiedziliśmy też wszystkie miejsca, które należało  w tym dniu odwiedzić (cmentarze, miejsca pamięci) zostawiając kamyki z nazwiskami ofiar w każdym z tych miejsc.

 

Jestem Wam wdzięczna za każdy wyraz Pamięci. Za wspólną obecność we wszystkich tych miejscach również w styczniu, wtedy kiedy obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, za dbanie o plac na którym stała synagoga, za pamięć bez szczególnej okazji, kiedy odwiedzacie cmentarze.

Pamiętaliśmy również o 80 rocznicy śmierci rodziny Horn i Matyldy Braun.

 

Jak co roku dbaliśmy o cmentarz przy ulicy Traugutta. Jako, że w tym roku mieliśmy suszę, nie było potrzeby organizowania akcji sprzątania tak często jak w latach ubiegłych. Wystarczyły dwie duże wspólne akcje i dwie mniejsze, bardziej kameralne. Cmentarz jest pięknie zaopiekowany.

 

W czerwcu odbyła się kolejna edycja Otwartej Bramy Cmentarza w ramach Galicjaner Sztetl Dni Pamięci Żydów Galicyjskich. Ku mojej dużej radości, pomimo upału frekwencja dopisała i pojawiło się na tym spotkaniu sporo osób spoza grupy, a na tym bardzo mi zależy, by informacje o mieleckich Żydach docierały do jak największej liczby mieszkańców.

 

W czerwcu uczestniczyłam również w konferencji Forum Dialogu, najstarszej organizacji w Polsce zajmującej się dialogiem polsko – żydowskim. Zaproponowano mi dołączenie do ogólnopolskiej sieci liderów i liderek dialogu. Uważam, że jest to dla mnie i Grupy duże wyróżnienie, wskazujące na to, że to co robimy w Mielcu jest zauważalne i ważne.

 

W lipcu spotkaliśmy się w kilkuosobowej grupie osób z Mielca, Radomyśla Wielkiego i Tarnowa na cmentarzu żydowskim w Radomyślu Wielkim, aby upamiętnić 80 rocznicę Zagłady Radomyskich Żydów.

 

We wrześniu odbyła się promocja książki Andrzeja Krempy Sztetl Mielec.  Z historii mieleckich Żydów. Pan Andrzej jest członkiem naszej grupy, zatem jesteśmy niezwykle dumni i gratulujemy.

Książka jest owocem wieloletniej pracy. Należy podkreślić wkład w jej powstanie całego zespołu Muzeum Historii Fotografii Jadernówka na czele z kustoszem Januszem Haliszem.

Jako Grupa mamy też swój wkład  w powstanie książki. Wiele dyskusji odbywających się w grupie miało wpływ na pracę badawczą autora. Jestem ogromnie szczęśliwa, że znalazły się w niej nazwiska osób spoczywających na cmentarzu przy ulicy Traugutta, dzięki naszym poszukiwaniom i ustaleniom.

Dla mnie sporym wydarzeniem tego roku  było odnalezienie wiadomości dotyczących pochowanej na cmentarzu przy ulicy Traugutta Matyldy Braun. Wiecie jak długo milczała.

https://maynshtetelemielec.blogspot.com/2022/09/andrzej-krempa-sztetl-mielec-z-historii.html

 

 

13 września stanęliśmy wspólnie przed pomnikiem upamiętniającym ofiary spalenia synagogi by upamiętnić rocznicę tych tragicznych wydarzeń. Naszymi gośćmi byli Adam Bartosz i Magdalena Bartosz z Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie.

Od listopada ubiegłego roku powstało  19 tekstów na blogu z którego najważniejsze wydają mi się teksty o Icie Weissman i jej mężu oraz tekst o Chai Rosenblatt.

https://maynshtetelemielec.blogspot.com/2022/05/ita-irena-ostatnia-mielecka-zydowka.html

 

https://maynshtetelemielec.blogspot.com/2022/07/chaja-rosenblatt-dziewczyna-ze-sztetla.html

 

 

Wiosną tego roku podjęliśmy również działania mające na celu pozostawienie na miejscu (skrzyżowanie ulicy Kosmonautów z Sienkiewicza) kamienia będącego świadkiem marszu mieleckich Żydów z 9 marca. Chcemy na tym kamieniu umieścić tabliczkę informacyjną. Niestety osoba, która zobowiązała się pilotować sprawę, z jakichś względów tego nie zrobiła, zatem w ubiegłym tygodniu podjęliśmy działania na nowo.

 

Współpracujemy również z  Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w zakresie ustawienia na placu gdzie stała synagoga, tablicy informacyjnej. Jest już jej projekt (autorką jest Greta Pękała), jest fundator – Stowarzyszenie Strażnicy Pamięci, jest wykonawca. Mam nadzieję, że po uzyskaniu stosownych pozwoleń tablica powstanie i mieszkańcy będą mogli dowiedzieć się jak wyglądała mielecka synagoga i co stało się 13 września 1939 r.

 

W październiku w imieniu grupy przekazałam na ręce Iwony Groele Muzeum Regionalnemu Pałacyk Oborskich w Mielcu, płytę mieleckiego kompozytora rabina Horowitza i opracowanie Ilany Fine dot. Rodziny Horn.

Podsumowując, bo to chyba najlepsze podsumowanie naszych starań o zachowanie Pamięci o mieleckich Żydach nadmieniam, że zostałam finalistką Nagrody Polin 2022 co odbieram jako wyraz uznania dla działań całej grupy, za które to działania ogromnie, ogromnie wszystkim dziękuję i mam nadzieję, ze wystarczy nam sił na długo, czego Wam i sobie życzę.

 

https://polin.pl/pl/aktualnosci/2022/11/08/nominowani-do-nagrody-polin-2022-izabela-sekulska

 

 

 

Izabela Sekulska